روح پـول

توضیحات

• • کتاب «روح پول» برای چه کسانی است؟

زیرعنوانِ کتاب روح پول ـ چگونه رابطۀ خود را با پول و زندگی دگرگون کنیم ـ متضمن سه فرض است:

1. همۀ ما با پول رابطه داریم.

2. همۀ می‌توانیم در مورد این رابطه فکر کنیم.

3. اگر این رابطه را تغییر بدهیم زندگی ما هم تغییر می‌کند.

اگر با این فرض‌ها موافق باشیم و آنها را به عنوان اصول بدیهی بپذیریم آن وقت می‌توانیم ادعا کنیم که مخاطب روح پول قشر یا فرد خاصی نیست و نویسنده آن دارد  با  همه ما،  جهانیان و ایرانیان، سخن می‌گوید .

شاید فکر کنیم چون پول نداریم یا پول کم داریم، برای مثال بیکاریم، حقوق بازنشستگی نداریم، در حال طلاق گرفتن هستیم و باید برگردیم و از نو شروع کنیم، پس رابطۀ درخورِ توجه و تأملی با پول نداریم و مطالعۀ این کتاب کمکی به ما نمی‌کند و نمی­ توانیم مخاطب آن باشیم. اما این برداشت درست نیست. چون وقتی پول نداریم باز فکر و روح و روانمان با آن درگیر است و بر انتخاب­ها و رفتارهای ما اثر می‌گذارد. شرایط بی‌پولی و کم پولی می‌تواند در ما ترس و اضطراب ایجاد کند و به ­قول نویسنده به یک مانترای پولی برای ما تبدیل شود: «من بی‌ارزشم چون بی‌پولم». وضعیتی که می‌تواند توان و انرژی ما را برای کار کردن و پول درآوردن تضعیف کند.

 پس همۀ ما با پول رابطه داریم چه آن را داشته چه نداشته باشیم. و بی‌پول‌ها و یا پولدارها اتفاقا بیشتر می‌توانند مخاطب این کتاب باشند زیرا کم‌پولی و بیش‌پولی می‌تواند باورهایی کاذب در افراد ایجاد کند و آنها را از عرصۀ تلاش برای پول درآوردن و پول خرج کردن بر مبنای یکپارچگی و با حفظ مولفۀ پایداری بیرون نگاه دارد.

از جمله کسان دیگری که لازم است حتما روح پول را بخوانند خیران، نیکوکاران و همۀ افراد دست­اندرکار پروژه‌های خیریۀ سنتی اند، چراکه در این کتاب خیریه و نیکوکاری سنتی نقد می‌شود و توضیح داده می‌شود که تلاش‌های خیریۀ سنتی بیش از آنکه به کاهش فقر و بسط عدالت کمک کند به نهادینه کردن فقر و انواع تبعیض یاری می‌رساند و از این رو، داشتن رهیافتی مدرن به خیریه و نیکوکاری امری ضروری است.

 

• • فایدۀ مطالعۀ «روح پول» چیست؟

پول در روزگار ما چنان جایگاه و مقامی پیدا کرده است که شاید بتوان طنزگونه گفت:

«ما نیستیم که  پول را خرج می­کنیم، بلکه پول است که ما را خرج می‌کند.» منظور از ما البته روح ماست و منظور از روح ما، به تعبیر نویسندۀ کتاب، آرمان­ها و ارزش‌های انسانی ما، شادی و خوشی و آرامش درونی ماست.

تعقیب مدام پول، تلاش بی­ وقفه برای به دست آوردنش، حفظ ارزشش در مقابل رکود اقتصادی و تورم، و بیشتر کردنش به سلامتی روان ، به اجتماع و طبیعتمان آسیب زده است و روز­به­روز زندگی ما را خالی‌تر، پرتعارض‌تر، و ترسناک‌تر کرده است. ما که برای رسیدن به وحدت و آرامش درون پاشنۀ در مطب روانپزشکان و روان‌درمانگران را از جاکنده‌ایم، به کلاس‌های یوگا و مدیتیشن و عرفان و پناه برده ایم، چرا یک بار از درگاه رابطۀ خود با پول وارد نشویم و آن را نسنجیم؟ چه‌بسا که آرامش و صلح درونی ما آنجا باشد.

کتاب «روح پول» در بخش نخست به ما نشان می‌دهد که ارتباط نسنجیدۀ ما با پول چگونه جهان و انسان را آسیب پذیر کرده است، پایداری زیست محیطی را به خطر انداخته و صلح درونی و بیرونی را کمیاب کرده است. سپس در بخش دوم، در ریشه‌یابی وضع موجود ما را با دو جهان‌بینی کمبود و بسندگی و عواقب و نتایج هریک آشنا می‌کند.

در بخش سوم که به رابطۀ درست با پول بر محور بسندگی اختصاص دارد از لزوم جریان یافتن و به حرکت درآوردن پول، لزوم هدایت کردن و تخصیص دادن آن، مشاهده و درک منابع غیرپولی و ارجگذاری به آنها و مشارکت همیارانه در همۀ منابع سخن می‌گوید.

ایجاد تغییر و تفاوت در زندگی شخصی و جمعی بحث نهایی و کتاب است. اینکه پول در تلاش برای تغییر و بهبود جهان چگونه می‌تواند به ما کمک کند و آدمی چگونه با موضع‌گرفتن به کمک پول، رویاپردازی و تغییر گفتمان کمبودمحور و مصرفگرایانه به گفتمان همدلانه و همدردانه می‌تواند وضع آینده بهتری را برای جهان رقم بزند و معجزۀ دگردیسی را شکل دهد.

کتاب «روح پول» پر از داستان­های واقعی جذاب از تجربه‌های کاری نویسنده در پروژۀ گرسنگی جهانی در گوشه­ و­کنار دنیاست که رنج آموختن را برای خواننده بسیار شیرین و جذاب و لذت آن را دو چندان می‌کند.

 

• • چرا کتاب این نویسنده و به روایت این مترجمان؟

اگر لازم باشد کسی دنیای پولی ما، ارتباطمان با پول، بلاهایی که پول بر سر ما و جهان آورده است، و افق‌هایی که با پول می‌توانیم پیشاروی خود بگشاییم با ما حرف بزند شاید یکی از بهترین افراد لین توئیست باشد که چندین دهه از عمرش را صرف جمع‌آوری کمک‌های مالی برای پروژه گرسنگی جهانی در بیش از  36 کشور دنیا کرده است و افراد بسیاری را در کشورهای مختلف برای فعالیت در پروژه گرسنگی آموزش داده است. او  به­عنوان رهبر پروژۀ گرسنگی با دو طیف ابرپولدار و ابرفقیر یا غنی‌منبع‌ و فقیر منبع‌ بسیاری در مختلف جهان در ارتباط بوده است و شناخت عینی دقیقی نه فقط از چند­و­چون زندگی ایشان که از نحوۀ تفکر و جهان­بینی آنان به دست آورده است. از سوی دیگر او به دلیل فعالیت‌های زیست‌محیطی خود به‌ویژه فعالیت‌هایش در حفظ جنگل‌های بارانی درک ویژه­ای از رفتارهای پول و اقتصادی آدمی در امر تصرف منابع طبیعی به دست آورده است. او در کتاب «روح پول»، نه به شیوۀ آکادمیک، بلکه به­ شیوه­ای داستانی تجربه‌ها و یافته‌های چند­دهه‌ای خود را با خواننده درمیان می‌گذارد. او هم وضع موجود را نقد می‌کند و هم راهکارهایی برای رسیدن به وضع آینده، یعنی جهانی که برای همه کار کند، پیش روی مخاطبانش می‌گذارد.

لین توئیست بیش از چهار دهه فارغ از مرزهای جغرافیایی، جنسیتی، نژادی و مذهبی برای آسایش و نیک­روزی همۀ انسان‌ها بر روی زمین و حفظ حیات پایدار تلاش کرده است و «روح پول» به­ عنوان چکیدۀ تجربه‌های چنددهه فعالیت زیست‌محیطی، برابری خواهانه و بشردوستانۀ او مصداق این سخن است که آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند.

فرح رادنژاد و آزاده رادنژاد از طریق ترجمۀ کتاب «زندگی شجاعانه»، اثر برنه براون، با کتاب «روح پول» و نویسندۀ آن، لین توئیست، آشنا شدند. برنه براون در کتاب «زندگی شجاعانه» متأثر از لین توئیست مسئلۀ «احساس کمبود» را به ­عنوان بستر  ایجاد شرم مطرح می ­کند.

این مترجمان، به­ پشتوانۀ ترجمۀ آثار پیشین خود و حمایت­ های انتشارات آموزه، تلاش کردند کتاب را با همان صمیمیت و سادگی­ ای که نویسنده ­اش نگاشته است به فارسی برگردانند.